شهر رامهُرمُز در استان خوزستان ایران و شهرستان رامهرمز قرار گرفته‌است.رامهرمز نام شهری از بناهای هرمز پادشاه ساسانی در حوالی شوشتر است که در قدیم به آن «سمنگان» می‌گفته‌اند که آن را ساده کرده،«رامز» "ramez" و منسوب به آن جا را «رامزی» "ramezi" می‌گویند.

رامهرمز بعد از شوش دومین شهر استان می‌باشد که طبق نظر تاریخدانان پایتخت ایران بوده‌است. یاقوت حموی می‌گوید که رامهرمز متشکل از دو کلمه رام (shahr) و هرمز (نام یکی از خسروان ساسانی) بوده‌است. برخی می‌گویند رامهرمز نامی کوتاه شده از رامهرمزاردشیر بوده و این شهری است نام دار در خوزستان و عامه مردم خوزستان این شهر را roomez گویند. برخی نیز گفته‌اند به دلیل بنا شدن شهر رامهرمز در دوره هرمز ساسانی نام این شهر رامهرمز شده‌است. در جغرافیای تاریخی قدمت خوزستان را بیش از ???? سال می‌دانند و پیدایش قدیمی‌ترین تمدن بشری در شوش مشخص گردیده و در دوران هخامنشیان و اشکانیان و ساسانیان نه تنها بر عظمت منطقه افزوده گشت بلکه شهرهایی نیز در آن دوران ایجاد شده که بدون شک رامهرمز یکی از آن شهرهابوده‌است. ویرانه‌های «اسک» بین راه رامهرمز و ارجان در راه بهبهان و ویرانه‌های «طاق نصرت» به جای مانده از دوره ساسانی در شهر رامهرمز، گذشته پرشکوه تاریخی آن را نشان می‌دهد. در قرن ? هـ. ق رامهرمز به سبب کرم ابریشمی که در آن به عمل می‌آمد و به دیگر نقاط صادر می‌شد شهرت جهانی داشت کتابخانه فرقه معتزله دراین شهر بوده‌است.مردم آبادیهای رامهرمز را طوایف عربی همچون خمیسی،زبیدی،رشیدی،فتلاوی، شریفی احمدی، مالکی، و طوایفی از اقوام دیگر مانند بیگدلی، احمدی، نریمیسا، محمد میسا، کمایی، جلالی، تلوری وایلات بهمئی که از شهرها و استانهای مجاور به این شهر کوچ کرده اند هستند.

[ویرایش] موقعیت جغرافیایی

شهرستان رامهرمز با ???? کیلومتر مربع مساحت در خاور استان خوزستان واقع شده که از شمال به شهرستان‌های ایذه و مسجد سلیمان، از خاور به استان کهکیلویه و بویراحمدی، از باختر به شهرستان اهواز و از جنوب به شهرستان بندر ماهشهر محدود است. مرکز آن شهر رامهرمز است که با ?/? کیلومتر مربع مساحت در ??? کیلومتری خاور اهواز بین ?? درجه و ?? دقیقه? پهنای شمالی و ?? درجه و ?? دقیقه? درازای خاوری نسبت به نصف‌النهار گرینویچ قرار دارد و بلندی آن از سطح دریا ??? متراست. آب و هوای رامهرمز گرم بوده و رودخانه جراحی از خاور رامهرمز می‌گذرد. رامهرمز بر سر چهارراهی قرار گرفته‌است. راه آسفالته به سوی جنوب خاوری به درازای ?? کیلومتر تا بهبهان راه آسفالته به سوی شمال خاوری به درازای ?? کیلومتر تا باغملک (جانکی) راه آسفالته اصلی به سوی جنوب باختر تا راه اصلی آسفالته اهواز – بندر ماهشهر به درازای ?? کیلومتر راه اصلی به سوی شمال باختری به درازای ?? کیلومتر فاصله هوایی شهرستان رامهرمز تا تهران ??? کیلومتر است. شهرستان رامهرمز، در سال ???? جمعیتی بالغ بر ?????? نفر را که در ????? خانوار می‌زیستند، در خود جای داده‌است.

[ویرایش] آثار تاریخی

از جمله آثار مهم این شهرستان:

• تَل برمی: تل برمی یا برمک در جنوب شهر رامهرمز و نزدیک آبادی کیمه قرار گرفته‌است که در آن مجسمه جانوران و سفالهای منقوش و همچنین اشیای مسین بدست آمده‌است.
• آرامگاه هرمز ساسانی: در کنار یکی از خیابانهای اصلی شهر رامهرمز در باغ برده شور واقع است.هم اکنون ویران و بجای آن ساخت و ساز شده است.
• سد جره : بقایای مهم‌ترین سازه آبی تاریخی رامهرمز بوده که قدمت آن به دوره ساسانیان می‌رسد.
• آرامگاه علمدار (آرامگاه سید میر صالح): قدمت این بنا به دوره سلجوقی می‌رسد.
• عمارت صمیمی : یکی از زیباترین ساختمانهای دوره قاجاریه در رامهرمز است.
• غار صیدون کبوتری
• قلعه امیر مجاهد : این قلعه در زمان استقرار و سلطه خوانین بختیاری(کلانتر هرمزی) در منطقه رامهرمز در اواخر قاجاریه ساخته شده‌است.
• قلعه یزدگرد
• شهر مختارک
• جوی آسیاب : قدمگاه امام جعفر صادق، حسینیه ارشاد، آسیاب‌های آبی
• بُنه سهراب هم از اماکن تاریخی رامهرمز می‌باشد

رامهرمز. [ هَُ م ُ ] (اِخ ) نام یکی از بخش های شهرستان اهواز است . این بخش در شمال خاوری شهرستان اهواز واقع و محدود است از شمال به بخش های باغ ملک و هفت گل ،از خاور بشهرستان بهبهان ، از جنوب به شهرستان خرمشهر و از باختر به بخش مرکزی شهرستان اهواز. قسمت جنوبی بخش جلگه و قسمت شمالی آن کوهستانی است . هوای این بخش گرمسیر است و رودخانه های مهم آن عبارت است از:
1- رود رام هرمز که از خاور رام هرمز گذشته بطرف جنوب سرازیر و داخل رودخانه ? مارون شده و بسوی خلف آباد جاری است .
2-رودخانه ? کوپال که از کوههای هفت گل سرچشمه گرفته و پس ازعبور از شمال باختری این بخش وارد بخش مرکزی اهواز میگردد، آب آن شور وتلخ است .
3- رودخانه ? ابوالعباس که در جنوب خاوری بخش واقع و به رودخانه ? مارون میریزد. سازمان اداری این بخش از 9 دهستان تشکیل گردیده که شرح هر یک در محل خود ذکر شده بدینقرار:
دهستان حومه ? رامهرمز، دهستان میربچه ، دهستان رستم آباد، دهستان ابوالفارس ،رامهرمز. [ هَُ م ُ ] (اِخ ) نام یکی از بخش های شهرستان اهواز است . این بخش در شمال خاوری شهرستان اهواز واقع و محدود است از شمال به بخش های باغ ملک و هفت گل ،از خاور بشهرستان بهبهان ، از جنوب به شهرستان خرمشهر و از باختر به بخش مرکزی شهرستان اهواز. قسمت جنوبی بخش جلگه و قسمت شمالی آن کوهستانی است . هوای این بخش گرمسیر است و رودخانه های مهم آن عبارت است از:
1- رود رام هرمز که از خاور رام هرمز گذشته بطرف جنوب سرازیر و داخل رودخانه ? مارون شده و بسوی خلف آباد جاری است .
2-رودخانه ? کوپال که از کوههای هفت گل سرچشمه گرفته و پس ازعبور از شمال باختری این بخش وارد بخش مرکزی اهواز میگردد، آب آن شور وتلخ است .
3- رودخانه ? ابوالعباس که در جنوب خاوری بخش واقع و به رودخانه ? مارون میریزد. سازمان اداری این بخش از 9 دهستان تشکیل گردیده که شرح هر یک در محل خود ذکر شده بدینقرار:
دهستان حومه ? رامهرمز، دهستان میربچه ، دهستان رستم آباد، دهستان ابوالفارس ، دهستان شهریاری ، دهستان جایزان ، دهستان سلطان آباد، دهستان سرطا، دهستان رغیوه . تعداد قراء بخش 112 و جمعیت آن در حدود 24هزار تن است . نزدیکترین راهی که رامهرمز را به اهواز متصل میسازد راهی است که از خاور اهواز مستقیماً به رام هرمز منتهی میشود. این راه فقط درتابستان و غیر موقع بارندگی اتومبیل روست و در موقع بارندگی از طریق هدام ، نفت سفید، هفت گل ، اتومبیل توان برد. دهستان حومه از هفت قریه ? بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 2000 تن است . قراء مهم آن یوسف آباد و پاگچی است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).مو?لف فارسنامه ? ناصری گوید: معنی رام در عنوان رامجرد گفته شد و هرمز نام روز اول از هر ماه فارسیان میباشد و نام فرشته ای که مصالح آنروز در دست اوست و نام ستاره ? مشتری و نام پسر انوشیروان و نام رب الارباب نیز باشد و معنی رامهرمز شاد و خرم آباد هرمز، از گرمسیرات فارس در میانه ? شمال و مغرب شیراز افتاده است . درازای آن از معدن نفت سفید تا قریه ? جولکی بیست ویک فرسنگ ، پهنای آن از شاروین تا قلعه ? شیخ هفت فرسنگ است ، و محدود است از جانب مشرق بنواحی کوه کیلویه و از سمت شمال بنواحی بختیاری و از سوی باختر و جنوب بنواحی بلوک فلاحی ، تابستانش گرم است و درختان سردسیری را جز درخت گردو بخرمی پروراند. خرما و نارنج و لیمو و ترنج و سایر درختانش در ضخامت و بلندی ضرب المثل است . بیشتر درخت صحرا و دامنه ? کوهستان رامهرمز درخت کنار است . کشت و زرعش گندم و جو و برنج و پنبه و کنجد و نخود و عدس و ماشک و لوبیای سفید است . آبش از چندین رودخانه است که همه را از میان بلوک رامهرمز گذار است و زمینش چنان شیب دارد که یکنفر بیلدار در همه جا می تواند آب را از رودخانه جدا کند و چون آب رودخانه را بجداول آورند چنان بسرعت میرود که گل و لای در جدول نماند و هر ساله این جدولها نیازمند تنقیه نباشد و شکار صحرای رامهرمز آهو و دراج است که گویا تخم ایندو جانور را پاشیده اند و کهره آهو و جوجه دراج روییده است . مرغ دراج رام هرمز با گنجشک جای دیگر برابری دارد. برف تابستانه ? کوهستانش بی محافظت تا سال دیگر میماند. در زمان قدیم آب بی اندازه داشته ولی اکنون از حسن سلوک قبایل عرب و بختیاری ده یک بلکه نیمه ?ده یک آبادی آن باقی نیست ! قبیله ? عرب رامهرمز را آل خمیس گویند که نزدیک بده هزار خانوار بود ولی اکنون بسه هزار خانه نمیرسند و تمامی قبیله ? آل خمیس در تابستان و زمستان در چادرهای سیاه از صحراهای رامهرمز خارج نشوند و اندیشه ? گرما را ندارند. این بلوک مشتمل بر 36 ده آباد است . (از فارسنامه ? ناصری ). و رجوع به فهرست جغرافیای غرب ایران شود.
 دهستان شهریاری ، دهستان جایزان ، دهستان سلطان آباد، دهستان سرطا، دهستان رغیوه . تعداد قراء بخش 112 و جمعیت آن در حدود 24هزار تن است . نزدیکترین راهی که رامهرمز را به اهواز متصل میسازد راهی است که از خاور اهواز مستقیماً به رام هرمز منتهی میشود. این راه فقط درتابستان و غیر موقع بارندگی اتومبیل روست و در موقع بارندگی از طریق هدام ، نفت سفید، هفت گل ، اتومبیل توان برد. دهستان حومه از هفت قریه ? بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 2000 تن است . قراء مهم آن یوسف آباد و پاگچی است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).مو?لف فارسنامه ? ناصری گوید: معنی رام در عنوان رامجرد گفته شد و هرمز نام روز اول از هر ماه فارسیان میباشد و نام فرشته ای که مصالح آنروز در دست اوست و نام ستاره ? مشتری و نام پسر انوشیروان و نام رب الارباب نیز باشد و معنی رامهرمز شاد و خرم آباد هرمز، از گرمسیرات فارس در میانه ? شمال و مغرب شیراز افتاده است . درازای آن از معدن نفت سفید تا قریه ? جولکی بیست ویک فرسنگ ، پهنای آن از شاروین تا قلعه ? شیخ هفت فرسنگ است ، و محدود است از جانب مشرق بنواحی کوه کیلویه و از سمت شمال بنواحی بختیاری و از سوی باختر و جنوب بنواحی بلوک فلاحی ، تابستانش گرم است و درختان سردسیری را جز درخت گردو بخرمی پروراند. خرما و نارنج و لیمو و ترنج و سایر درختانش در ضخامت و بلندی ضرب المثل است . بیشتر درخت صحرا و دامنه ? کوهستان رامهرمز درخت کنار است . کشت و زرعش گندم و جو و برنج و پنبه و کنجد و نخود و عدس و ماشک و لوبیای سفید است . آبش از چندین رودخانه است که همه را از میان بلوک رامهرمز گذار است و زمینش چنان شیب دارد که یکنفر بیلدار در همه جا می تواند آب را از رودخانه جدا کند و چون آب رودخانه را بجداول آورند چنان بسرعت میرود که گل و لای در جدول نماند و هر ساله این جدولها نیازمند تنقیه نباشد و شکار صحرای رامهرمز آهو و دراج است که گویا تخم ایندو جانور را پاشیده اند و کهره آهو و جوجه دراج روییده است . مرغ دراج رام هرمز با گنجشک جای دیگر برابری دارد. برف تابستانه ? کوهستانش بی محافظت تا سال دیگر میماند. در زمان قدیم آب بی اندازه داشته ولی اکنون از حسن سلوک قبایل عرب و بختیاری ده یک بلکه نیمه ?ده یک آبادی آن باقی نیست ! قبیله ? عرب رامهرمز را آل خمیس گویند که نزدیک بده هزار خانوار بود ولی اکنون بسه هزار خانه نمیرسند و تمامی قبیله ? آل خمیس در تابستان و زمستان در چادرهای سیاه از صحراهای رامهرمز خارج نشوند و اندیشه ? گرما را ندارند. این بلوک مشتمل بر 36 ده آباد است . (از فارسنامه ? ناصری ). و رجوع به فهرست جغرافیای غرب ایران شود.

منم رامهرمز

شهر اساطیر به سرقت رفته

شهر مصادره شده به نفع دیگران

مرا دریابید